Aleks Bell. “Daholar nima deb o‘ylashadi. Dunyoni o‘zgartirganlar bilan muhim narsalar haqida gaplashamiz.”
“Buyuk inson bilan xayoliy intervyu” janrining o‘zi ancha xavfli, chunki fantaziya parvozi muallifni voqelikdan ancha uzoqlashtirib qo‘yishi mumkin. Ammo agar odam juda mohir bo‘lsa va bu taxminiy suhbatni, aytaylik, ma’ruzachining xususiyatlarini hisobga olgan holda yaratsa, natija yaxshi bo‘ladi. Aleks Bellning kitobi bilan ham xuddi shunday bo‘ldi: u turli daho odamlar, jumladan, allaqachon vafot etganlar bilan suhbatlashadi va ularning asarlariga tayanib, dolzarb savollarga javob izlaydi.
“Ammo bizning orzularimiz to‘satdan ro‘yobga chiqsa (bu kamdan-kam uchraydi, lekin sodir bo‘ladi), nima bo‘ladi? Biz bir lahzalik quvonchni his qilamiz, lekin keyin sodir bo‘lgan voqeani oddiy, kerakli deb qabul qilamiz va erishish yanada qiyin bo‘lgan boshqa narsani yanada kuchliroq orzu qila boshlaymiz va yana azoblanamiz.”
Shon Asher. “Eslatma uchun nutqlar. Afsonaviy, aytilgan va aytilmagan”
Shon Asher umrining deyarli yarmini mashhur odamlarning maktublarini to‘plash bilan o‘tkazdi. Uning qo‘lida anchagina diqqatga sazovor matnlar yig‘ilib qolgan edi — ular “Maqola uchun xatlar” kitobiga kiritilgan edi. Bu to‘plam o‘z vaqtida shu qadar muvaffaqiyat qozondiki, u bir necha tillarga tarjima qilindi, kitob muallifi esa erishilgan yutuqlarda to‘xtab qolmaslikka qaror qildi va o‘zining butun sinchkovligi va sinchkovligi bilan “Eslatma uchun nutqlar” to‘plamini tayyorladi.
Kitobda turli-tuman odamlarning nutqlariga o‘rin berilgan va ularning barchasini bitta narsa: har bir satr va har bir so‘zning to‘g‘riligi birlashtirib turadi. Masalan, bu yerda Mariya Kyurining Nyu-Yorkdagi nutqini yoki Franklin Ruzveltning suiqasddan keyingi nutqini o‘qish mumkin. Ma’lumki, har bir nutqning muvaffaqiyati nafaqat matnning o‘zi, balki ushbu matnni so‘zlayotgan ma’ruzachi: uning o‘z so‘zlariga bo‘lgan ishonchi va ishontira olish qobiliyati hamdir. Aytgancha, kitobda keltirilgan eng ta’sirli nutqlardan biri Viktor Gyugoning fransuz qonunchilari oldida o‘lim jazosini bekor qilishga chaqirgan nutqi bo‘ldi.
